ทีนี้ก็จะเริ่มสงสัยและกังวลใจกันแล้วใช่ไหมคะ ว่าแล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่าลูกหลาน หรือคนใกล้ตัวของเราเข้าข่ายเป็นบุคลิกภาพต่อต้านสังคมหรือไม่ ลองเช็คลิสต์ลักษณะพฤติกรรมตามคู่มือการวินิจฉัยโรคทางจิตเวชของสมาคมจิตแพทย์อเมริกัน ฉบับที่ 5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 5: DSM 5) ก่อนนะคะ ซึ่งมีด้วยกัน 8 ข้อ ดังนี้ค่ะ

1. ขาดความรู้สึกเห็นอกเห็นใจ และขาดความรู้สึกผิดชอบชั่วดี

โดยผู้ที่มีบุคลิกภาพต่อต้านสังคมมักจะขาดความสำนึกผิด โดยไม่สนใจความคิด ความรู้สึก หรือความปลอดภัยของคนรอบข้าง ต้องการทำอะไรก็ทำเลย เช่น ขโมยของ ฉ้อโกง ขับรถเร็ว มีเรื่องทะเลาะวิวาท และที่น่ากลัวคือคนเหล่านี้จะสามารถหาเหตุผลในการให้ตนเองมีความชอบธรรมในการทำผิด ไม่ว่าจะเป็นมีความจำเป็น ถูกหาเรื่องก่อน หรือเป็นการแก้แค้น

2. อารมณ์แปรปรวน ฉุนเฉียวง่าย และมีพฤติกรรมก้าวร้าว

ผู้ที่มีบุคลิกภาพดังกล่าวมักจะหัวร้อนง่าย จุดเดือดต่ำ ควบคุมอารมณ์ทางลบของตัวเองยากมาก และที่สำคัญคือ เขาไม่เห็นความจำเป็นของการควบคุมอารมณ์ เมื่อหงุดหงิด โมโหก็มีเรื่องเลย หรือแสดงความก้าวร้าวออกมาทางคำพูด ความคิด หรือการกระทำ รวมถึงมีการทำร้ายตนเองบ่อย ๆ โดยไม่ได้มีสาเหตุมาจากความเศร้า แต่มีสาเหตุมาจากความโกรธ และยังไม่คำนึงถึงความปลอดภัยของตนเองหรือผู้อื่นจึงมักจะทำอะไรโดยประมาท

3. หุนหันพลันแล่น ขาดความยั้งคิด

ไม่มีการวางแผนล่วงหน้า คิดจะทำอะไรก็ทำเลย และผลที่ออกมาก็มักจะเป็นความล้มเหลว ซึ่งเมื่อล้มเหลวแล้วคนที่มีบุคลิกภาพเช่นนี้ก็มักจะไม่โทษตนเอง แต่โทษคนอื่น โทษสิ่งแวดล้อม โทษดวงชะตา แล้วก็พาลทำร้ายคนอื่นเพื่อระบายความโกรธ ความผิดหวัง หรือทำลายข้าวของโดยไม่คำนึงถึงผลกระทบที่ตามมา

4. ละเมิดกฎเกณฑ์หรือบรรทัดฐานของสังคมบ่อยครั้ง

มีพฤติกรรมจงใจไม่ปฏิบัติกฎ ระเบียบ ข้อตงลง หรือข้อบังคับของทั้งที่บ้าน และสังคม เช่น ไม่ทำหน้าที่ของตัวเองตามที่ตกลงไว้ ทำลายข้าวของเสียหาย จงใจสร้างความเดือดร้อน วุ่นวายให้คนอื่น เป็นต้น ซึ่งการกระทำเช่นนี้ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจาก DNA โกหกที่ติดตัวมาแต่เกิด และส่วนหนึ่งเกิดมาจากการเลี้ยงดู การเลียนแบบของตัวแบบที่ไม่ดี

5. มีพฤติกรรมใช้ความรุนแรงที่ละเมิดต่อสิทธิทางร่างกายหรือจิตใจของผู้อื่น

ผู้ที่มีบุคลิกภาพเช่นนี้มักจะมีเรื่องชกต่อย ตบตี หรือทะเลาะวิวาทกับผู้อื่นอยู่เสมอ ทั้งด้วยเหตุผลมาจากความโกรธ ความหงุดหงิด หรือทำแล้วรู้สึกสนุกก็แล้วแต่ ซึ่งการกระทำของเขาได้ส่งผลเสียต่อบุคคลที่เขามีเรื่องด้วยทั้งทางร่างกาย จิตใจ และทรัพย์สิน ทั้งนี้ตัวเขาเองกลับไม่ได้รู้สึกผิดหรือใส่ใจจะแก้ไข

6. ไม่มีความรับผิดชอบ ส่งผลให้การใช้ชีวิตครอบครัว การเรียน หรือการทำงานไม่มีคุณภาพ

ผู้ที่มีบุคลิกภาพดังกล่าวมักจะขาดความรับผิดชอบทั้งต่อตนเองและผู้อื่นอย่างต่อเนื่อง เข้าเรียนสาย มาทำงานช้า หายบ่อย ลาโดยไม่มีเหตุผล ขาดงาน เทงาน ทำงานได้ไม่ดี หรือไม่มีความรับผิดชอบต่องาน ส่งให้ตัวเขาเองได้รับความเดือดร้อนในด้านการเรียนและการทำงาน

7. เสแสร้งและโกหกหลอกลวง เพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ตนเองต้องการ

ผู้คนเหล่านี้โดยส่วนใหญ่แล้วมักจะ Born to be เพื่อเป็นมิจฉาชีพ คือ เมื่อย่างได้สิ่งใดมักจะโกหกซ้ำๆ หลอกลวงผู้อื่นเพื่อประโยชน์ของตัวเอง มีการฉ้อโกงอย่างแนบเนียน โดยไม่รู้สึกผิด ไม่เกรงกลัวต่อกฎหมายและบทลงโทษ

8. เคยได้รับการวินิจฉัยว่ามีพฤติกรรมเกเรคล้ายอันธพาล (Conduct Disorder) ตั้งแต่เด็ก หรือยังมีพฤติกรรมต่อเนื่องอยู่

และข้อสุดท้าย คือ คนที่มีบุคลิกภาพเช่นนี้มักจะเคยต้องโทษ หรือได้รับการวินิจฉัยว่ามีพฤติกรรมเกเรคล้ายอันธพาล (Conduct Disorder) ตั้งแต่เด็ก และยังคงมีพฤติกรรมอันตราย หรือเป็นภัยต่อผู้อื่นให้เห็นอยู่อย่างต่อเนื่อง