มารู้จักหอยเม่นกันเถอะ
เม่นทะเล หรือ หอยเม่น ภาษาอังกฤษมีชื่อเรียกว่า Sea urchin เป็นสัตว์ในชั้น เอไคนอยเดีย (Echinoidea) ในไฟลัม เอไคโนดอร์มาทา และอยู่ในกลุ่ม เอคไคนอยด์ ที่มีสมมาตร สามารถพบได้ในทะเลทุกภาคของประเทศไทย อาศัยอยู่ตามพื้นแข็ง มีสีต่างกัน ด้านที่เกาะกับพื้นเป็นปาก ทวารหนักอยู่กลางลำตัว ด้านบนสุด เม่นทะเลจะมีหนามสองขนาด หนามขนาดยาวใช้ในการผลักดันพื้นแข็ง ขุดคุ้ยสิ่งต่างๆหรือช่วยในการฝังตัว หนามเล็กสั้นใช้ยึดเกาะเวลาปีนป่าย เม่นทะเลที่มีพิษจะมีหนามที่กลวงและมีพิษอยู่ภายใน โดยหนามของหอยเม่นเป็นผลึกแคลเซียมคาร์บอร์เนตที่มีความเปราะมาก หนามนี้จะแทงทะลุผิวหนังได้ง่าย เมื่อหักจะปล่อยสารพิษออกมาทำให้เหยื่อหรือศัตรูเจ็บปวด อาหารของเม่นทะเลคือสาหร่าย สัตว์ที่ตายแล้ว และสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่เกาะอยู่กับที่ ภายในมีไข่สามารถทานได้ แต่ที่จริงแล้ว ไข่เม่นที่ทานกันนั้นคืออัณทะและรังไข่ของหอยเม่น
รายนี้ตีเข่าหอยเม่น
ทำไมถึงถูกหอยเม่นตำ
โดยปกติแล้วหอยเม่นไม่สามารถสลัดขนใส่คนเพื่อป้องกันตัวได้เหมือนกับเม่นทั่วไป และไม่สามารถว่ายน้ำได้ ดังนั้นการที่นักดำน้ำจะถูกหอยเม่นตำเท้าได้ก็คือเราไปเหยียบมันเองนั่นแหละ โดยปกติแล้วเวลาดำน้ำจะต้องลอยตัวเหนือน้ำ แล้วก็ต้องนอนราบบนผิวน้ำ แต่ว่าก็มีนักท่องเที่ยวบางท่านที่ยังว่ายน้ำไม่เป็นหรือยังลอยตัวไม่คล่อง เอาขาลงไปเหยียบเจ้าหอยเม่นได้โดยไม่ได้ตั้งใจ จะพบว่ามีจุดดำๆปรากฎพร้อมกับความปวดบริเวณที่โดน
วิธีการรักษาและปฐมพยาบาลเบื้องต้นหากถูกหอยเม่นตำ
ต้องเข้าใจกันก่อนว่า เข็มของหอยเม่นประกอบไปด้วยแคลเซียมที่เปราะมากๆ และมีพิษอยู่ในเข็มด้วย หากถูกหอยเม่นตำเข้าไปใต้ผิวหนังจะเจ็บปวดเป็นอย่างมาก ซึ่งหากถูกทิ่มเข้าไปแล้วจะไม่สามารถบ่งเข็มของหอยเม่นออกได้ เพราะเข็มมีความเปราะมาก หากถูกตำแล้วจะต้องทำการทุบบริเวณที่ถูกหอยเม่นตำ เพื่อให้เข็มของหอยเม่นสลายไปในเนื้อของเรา และอีกวิธีก็คือ ทำให้เข็มที่เป็นแคลบเซียมนั้นถูกกัดกร่อนโดยกรด ยกตัวอย่างเช่น มะนาว น้ำส้มสายชู เพื่อบรรเทาอาการปวดลงได้ โดยใช้ชุบผ้าหรือสำลีแล้วโปะไว้บนแผลเป็นเวลา 30 นาที อาหารปวดก็จะทุเลาลง หรือให้แช่เท้าในน้ำอุ่นที่ร้อนที่สุดที่สามารถทดได้ เพราะน้ำอุ่นจะไปช่วยสลายพิษที่อยู่ในเข็มของหอยเม่น ปฐมพยาบาลเสร็จแล้วก็ไปหายาแก้ปวดทานเพื่อลดอาหารปวด ซึ่งโดยปกติเข็มของหอยเม่นจะสลายไปเองใน 1 อาทิตย์
ใครเหยียบปะการัง ขอให้โดนหอยเม่นตำ
วิธีป้องกันไม่ให้ถูกหอยเม่นตำ
ง่ายมากๆ ก็เพียงแต่ระมัดระวังไม่ยืนบนปะการัง ว่ายน้ำไปก็มองดูที่พื้นด้านล่างให้ดีๆว่ามีเจ้าเม่นอยู่มั้ย ถาหากเจอก็ว่ายน้ำหนีมันไปดีกว่า จะได้ไม่ต้องเจ็บตัว วินๆกันทั้งคนทั่งเม่น รู้กันอย่างนี้แล้วก็ระวังตัวให้ดีๆนะครับ ยืนเหยียบปะการังระวังจะเจอเจ้าหอยเม่นผู้พิทักษ์แนวปะการังนะครับ